A jeszcze dzisiaj w reportażu pragniemy przybliżyć drewniany krzyż znajdujący się na skrzyżowaniu dróg powiatowych: w kierunku Lipnicy Dolnej i Lipnicy Górnej. Chociaż de facto nie stoi na terenie Bączala Górnego, ale kilka metrów poza granicą administracyjną sołectwa to jednogłośnie uznaliśmy, że zasługuje na uwagę i zaprezentowanie szerszemu gronu odbiorców.
Drewniany krzyż został wykonany w 1950 roku przez śp. Marcina Kmiotka, a remontowany w 1998 roku staraniem p. Mieczysława Smagackiego. Jego wysokość wynosi 2,3 metra, a rozpiętość ramion 80 centymetrów. Na krzyżu zawieszona jest pozorna kapliczka - obudowana blachą, w której umieszczona jest urokliwa drewniana pasyjka o cechach ludowych, być może starsza niż sam obiekt. Obiekt znajduje się w cieniu rozłożystej brzozy na działce p. Smagackich. Jego najbliższe otoczenie jest zadbane i wypielęgnowane. To już ostatni wpis dotyczący istniejących obiektów sakralnych, o których zbieraliśmy informacje w minionych tygodniach. Jeszcze jutro pragniemy opublikować krótkie wspomnienie o kapliczkach i krzyżach, które historycznie ulokowane były na Ziemi Bączalskiej, ale wraz z upływem lat i innych zawiłości dziejowych nieodzownie zniknęły z naszego krajobrazu. Zapraszamy do zapoznania się z naszymi artykułami końcowymi, bo już niedługo przyjdzie czas na ... podziękowania!
0 Komentarze
Ostatnim obiektem poświęconym Matce Bożej, który znajduje się na terenie sołectw Bączal Górny i Bączal Dolny jest przydrożna figura Matki Bożej Bolesnej. Najbliższe zabudowania przy asfaltowej drodze gminnej, to dom p. Wiesławy i Sylwestra Smasiów - Bączal Górny nr 159 (przysiółek "do słońca"). Obiekt powstał w 1953 roku z inicjatywy śp. Stanisława Adamika, jako wotum dziękczynne ... i tutaj w naszych poszukiwaniach napotkaliśmy na kilka wersji jego fundacji. Z rozmowy z mieszkającą w sąsiedztwie figury - p. Stanisławą Gustek dowiedzieliśmy się, że mogła zostać wybudowana w podziękowaniu za powrót do zdrowia żony - śp. Katarzyny. Nie ma wątpliwości co do faktu, że śp. Katarzyna Adamik w 1958 roku w podziękowaniu za uzdrowienie pielgrzymowała do tronu Matki Bożej Ostrobramskiej. Spod Warszawy (gdzie dostała się konno), aż do Wilna trudny, pątniczy szlak przemierzyła pieszo. Z kolei p. Krystyna Klimek z domu Czerkowicz (mieszkająca w Krakowie, ale pochodząca z Bączala Górnego) zasugerowała, że figura mogła powstać w podziękowaniu za podróż członków rodziny Adamików do Stanów Zjednoczonych lub jak dodała jej siostra - jako wotum dziękczynne za pomoc Bożą w uporządkowaniu spraw majątkowych. Po prawie 70 latach bardzo trudno jednoznacznie określić intencję jej ufundowania, ale bez wątpienia jest jedną z najciekawszych, bardziej znanych i charakterystycznych figur na terenie Bączala. Metrowej wysokości figura Matki Bożej Bolesnej wykonana jest z betonu, pobielona i ustawiona na betonowym postumencie o wysokości około 2 metrów. Swoistą ciekawostką tego miejsca są dwa nagie słupy - pozostałość po dawnym ogrodzeniu. Pierwotnie stała bliżej domu p. Adamików (a następnie Czerkowiczów), ale po kilkudziesięciu latach została przeniesiona na obecne miejsce - bliżej drogi gminnej. W masywny cokół wmurowane są dwie tablice fundacyjne z napisami: "Pod Twoją Obronę" oraz "Fundatorzy Katarzyna i Stanisław Adamik - 1953 rok" Chociaż działka, na której ulokowana jest figura maryjna w ostatnich kilkunastu latach po zaprzestaniu użytkowania rolniczego, w znaczny sposób zarosła drzewami samosiewnymi, to jej najbliższe otoczenie jest systematycznie wykaszane. Pozyskane przez nas informacje wskazują, że bezinteresowną troskę o obiekt podjęli p. Orlefowie.
To już ostatni obiekt sakralny na terenie sołectw Bączal Dolny i Bączal Górny, który udało nam się udokumentować i przedstawić w cyklu reportaży SAKRALIA BĄCZALSKIE. Jeszcze jutro zaprezentujemy przydrożny krzyż, znajdujący się na pograniczu miejscowości Bączal Górny z Lipnicą Górną (niedaleko ronda), ale z racji poszerzenia drogi powiatowej przed kilkudziesięciu laty i korekty granic administracyjnych obiekt ulokowany został już na terenie sołectwa Lipnica Górna. W ostatni już piątek czerwca Państwa uwadze polecamy kapliczkę Matki Bożej Niepokalanie Poczętej usytuowaną w pięknym, przydomowym ogrodzie p. Bylinowskich i Berkowiczów - Bączal Górny nr 101 (przysiółek "do słońca").
Kapliczka Matki Bożej Niepokalanie Poczętej została ufundowana przez p. Danutę i Bolesława Berkowiczów w 1997 roku. Państwo Berkowiczowie wystawili kapliczkę, jako prośbę o Boże błogosławieństwo dla syna Łukasza oraz opiekę Matki Bożej nad rodziną. Jej fundacja miała miejsce zaledwie kilka miesięcy po narodzinach Łukasza. Obiekt wykonany jest w konstrukcji metalowej szafki, która ze wszystkich stron jest przeszklona. Wieńczy ją nieduży krzyż. Wewnątrz znajduje się rzeźba Matki Bożej Niepokalanej w klasycznym przedstawieniu ikonograficznym, wysoka na około 70 centymetrów. Całość ustawiona jest na masywnym postumencie obłożonym płytkami ceramicznymi. Otoczenie obiektu jest bardzo zadbane, o co jak dowiedzieliśmy się z rozmowy z Danutą - troszczą się wszyscy domownicy. W sąsiedztwie kapliczki rośnie mnóstwo kwiatów i krzewów ozdobnych, w tym piękne okazy rododendronów i innych roślin ozdobnych. Matka Boża Niepokalana znalazła swoje zaciszne miejsce w przepięknie ukwieconym ogrodzie p. Bylinowskich i Berkowiczów. Obiekt jest bardzo dobrze widoczny z drogi gminnej w kierunku lasu "na Nowinach", ponieważ znajduje się na rogu posesji. Dziękujemy p. Danucie - właścicielce posesji, za przemiłą rozmowę i wszelką pomoc w gromadzeniu informacji. Dzisiaj prezentujemy jedną z ostatnich kapliczek, której patronuje Matka Boża Niepokalana (ale nie ostatni obiekt w cyklu reportaży SAKRALIA BĄCZALSKIE). Stoi w przydomowym ogrodzie p. Heleny i Jana Zabawów - Bączal Dolny nr 146.
Kapliczka powstała w 1993 roku i została własnoręcznie wzniesiona przez p. Jana przy pomocy syna Rafała, jako wotum dziękczynne za otrzymane łaski i z prośbą o dalsze Boże błogosławieństwo dla rodziny. Nieduża figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej o wysokości około 60 centymetrów, umieszczona jest w grocie zbudowanej z granitu i cementu. W nocy jest oświetlona. Całość założenia umiejscowiona jest na niewysokim kopcu i otoczona różnorodną roślinnością, w tym roślinami skalnymi i sezonowymi. Tłem dla obiektu jest pokaźnych rozmiarów bukszpan, który dyskretnie zamyka perspektywę. Kapliczka nie jest widoczna z drogi gminnej prowadzącej w kierunku Dąbrówki, ale ponieważ znajduje się na prywatnej posesji, w ogrodzie - jej otoczenie jest bardzo schludne, zadbane i wypielęgnowane. Już teraz zapraszamy do śledzenia kolejnych wpisów ukazujących liczne obiekty małej architektury sakralnej Ziemi Bączalskiej. Kolejny bardzo ciekawym obiektem jest kapliczka z wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego zawieszona na pniu dorodnej, sędziwej lipy drobnolistnej. Znajduje się obok posesji p. Stanisławy Gustek - Bączal Górny nr 88 (przysiółek "do słońca - Nowiny").
Z rozmowy przeprowadzonej z p. Stanisławą Gustek wynika, że obiekt został ufundowany najprawdopodobniej przez śp. Feliksa i Anielę Cichoniów. Miało to miejsce jeszcze przed I wojną światową. Kapliczka była remontowana około 1950 roku oraz później przez p. Jerzego Pyrka z Lisowa. Składa się z niewielkiej pasyjki przedstawiającej Pana Jezusa Ukrzyżowanego, która umieszczona jest na desce. Całość założenia wisi na jednym z kilku masywnych odgałęzień lipy drobnolistnej. Obramowana jest metalowym daszkiem. Otoczenie schludne i zadbane, o co troszczy się p. Stanisława oraz jej bliscy i sąsiedzi. Kapliczka udekorowana jest sztucznymi kwiatami. Jest to jeden z najbardziej malowniczych obiektów, jakie udało nam się spotkać na trasie naszej wycieczki szlakiem SAKRALIÓW BĄCZALSKICH. Obiekt znajduje się blisko asfaltowej drogi gminnej w kierunku lasu o zwyczajowej nazwie "Nowiny". Cieszymy się stanem zachowania tego leciwego obiektu i zachęcamy do jego osobistych odwiedzin - na prawdę warto! Kolejnym obiektem znajdującym na przysiółku "do słońca" w Bączalu Górnym jest przydrożny krzyż, który obecnie ulokowany jest na terenie ogrodu p. Mirosławy i Jana Fundakowskich. Stoi obok domu Bączal Górny nr 102.
Pierwotnie na tym miejscu ustawiony był krzyż ufundowany około 1880 roku przez śp. Jana Rosoła. Niestety nieznana jest nam intencja jego wzniesienia. Z rozmowy z p. Mirosławą dowiedzieliśmy się, że dawniej wisiała na nim kapliczka z ręcznie wykonaną figurką św. Jana Ewangelisty, która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. Krzyż wykonany jest z drewna dębowego. Jego wysokość wynosi 2,3 metra, a szerokość ramion blisko 1 metr. Na drzewie krzyża umieszczona jest metalowa pasyjka z Ukrzyżowanym Jezusem Chrystusem. Obiekt osadzony jest na kamiennym cokole i przytwierdzony metalowymi uchwytami. Został gruntownie odnowiony w 1990 roku z inicjatywy właścicieli posesji. Umieszczony jest tuż za ogrodzeniem działki, w bardzo schludnym otoczeniu, dlatego jest dobrze widoczny z drogi gminnej. W sąsiedztwie krzyża znajdują się liczne kwiaty i krzewy ozdobne. Opiekę nad obiektem sprawują właściciele posesji na rogu której jest postawiony. To już kolejny obiekt sakralny jaki prezentujemy w cyklu reportaży SAKRALIA BĄCZALSKIE. Cieszymy się tak liczną reprezentacją krzyży, kapliczek i figur stawianych ku chwale Boga oraz Maryi na terenie naszych sołectw. Rozpoczynając ostatni już tydzień czerwca pragniemy zaprezentować kapliczkę Matki Bożej Niepokalanej u p. Józefa Gądka (w latach 1992-2000 sołtysa wsi Bączal Górny). Stoi przy domu Bączal Górny nr 112 (przysiółek "do słońca").
Z rozmowy przeprowadzonej z p. Józefem (ur. 1929 roku) - właścicielem posesji dowiedzieliśmy się, że obiekt został wystawiony z inicjatywy śp. Karoliny i Józefa Gądków w 1959 roku w podziękowaniu za narodziny córki, dziś już śp. Celiny. Kapliczka wykonana jest w konstrukcji żelaznej, ze wszystkich stron przeszklona i ustawiona na postumencie z rury PCV. Figurę Matki Bożej zabezpiecza blaszany daszek w kształcie stożka z krzyżykiem u jego szczytu. Nocą wnętrze jest oświetlone. Kapliczka była poddana renowacji, a dodatkowo w 1997 roku wymieniono figurę na nową (poprzednia jest przechowywana w domu). Otoczenie obiektu jest bardzo schludne. W jego sąsiedztwie rosną róże i kwiaty ogrodowe. Dawniej o piękno obiektu i jego najbliższe sąsiedztwo troszczyła się śp. Karolina, a obecnie p. Józef i jego bliscy. Kapliczka znajduje się tuż za ogrodzeniem, przez co jest dobrze widoczna z drogi gminnej. Piękna intencja fundacyjna, wiek i stan zachowania obiektu ukazują wielką i serdeczną troskę właścicieli o jej przetrwanie. Kapliczka u p. Gądka, to jeden z ostatnich obiektów poświęconych Matce Bożej Niepokalanie Poczętej, które prezentujemy w cyklu naszych reportaży o kapliczkach, figurach i krzyżach przydrożnych oraz przydomowych ulokowanych na terenie sołectw Bączal Dolny i Bączal Górny. W kolejną niedzielę czerwca zaglądamy do ogrodu p. Marii i Jana Hajduków - Bączal Dolny nr 54 ("Brzeziny"), gdzie w sąsiedztwie domu w 2007 roku wybudowana została kapliczka ku czci Matki Bożej Niepokalanej.
Jak wspominaliśmy wcześniej, kapliczka maryjna została wystawiona w 2007 roku przez p. Kardasiów i Hajduków. Z rozmowy przeprowadzonej z p. Janem (właścicielem posesji) oraz z inskrypcji na cokole wynika, że ufundowana została: "Bogu na chwałę, Matce Bożej na większą cześć". Figurę Matki Bożej Niepokalanej w klasycznym przedstawieniu rzeźbiarskim chroni metalowa skrzynka - przeszklona z czterech stron. Wewnątrz jest oświetlona. Pokrywa ją czterospadowy, blaszany daszek, zwieńczony krzyżem, na którym wygrawerowana jest data wystawienia, adres i nazwiska rodzin fundatorów. Całość stoi na solidnym cokole wykonanym z cegły klinkierowej oraz granitu, w który wkomponowana jest tabliczka inskrypcyjna. Otoczenie obiektu jest bardzo schludne i zadbane, o co troszczą się właściciele posesji. Piękną dekorację miejsca stanowią liczne kompozycje kwiatowe i krzewy ozdobne. Kapliczka jest bardzo dobrze widoczna z drogi gminnej. Znajduje się po sąsiedzku przydomowej kapliczki u p. Zabawów, którą opisywaliśmy w dniu wczorajszym. To już kolejny obiekt, który przedstawiamy w cyklu reportaży SAKRALIA BĄCZALSKIE. Cieszymy się każdym przejawem sympatii oraz dużym zainteresowaniem naszymi artykułami. Z tego miejsca rodzinie p. Hajduków dziękujemy za przesympatyczną rozmowę i podzielenie się informacjami o obiekcie. Tym razem zaglądamy do przydomowego ogrodu p. Barbary i Tadeusza Zabawów - Bączal Dolny nr 56 ("Brzeziny"), gdzie swoje miejsce znalazła kapliczka z figurą Matki Bożej Niepokalanej.
Opisywana przez nas dzisiaj kapliczka została wzniesiona z inicjatywy właścicieli posesji - p. Zabawów w podziękowaniu za doznane łaski i z prośbą o Boże błogosławieństwo. Z rozmowy przeprowadzonej z p. Tadeuszem wynika, że obiekt powstał w 2002 roku. Figura Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia usytuowana jest w metalowej, przeszklonej szafce. Od zmiennych warunków atmosferycznych chroni ją czterospadowy, blaszany daszek zwieńczony krzyżem, na którym wisi żeliwna pasyjka. Całość ustawiona jest na postumencie ponad metrowej wysokości, który obłożony jest kamieniami - otoczakami. Kapliczka stoi w przydomowym ogrodzie i jest widoczna z asfaltowej drogi gminnej od Domu Ludowego w Bączalu Dolnym w kierunku szczytu wzgórza Babis (348 m n.p.m.). Otoczenie bardzo zadbane i udekorowane kwiatami, o co troszczy się p. Barbara. Kapliczka maryjna znajdująca się w sąsiedztwie domu mieszkalnego, w dodatku zadbana i pięknie przystrojona to symbol wiary domowników. Cieszymy się stanem zachowania tego, ale także wielu innych obiektów sakralnych, które stawiane były i nadal są "na większą chwałę Bogu". W piątek w oktawie Bożego Ciała pragniemy Państwu zaprezentować przydrożny krzyż "na Brzezinach - Bajdach", który stoi w sąsiedztwie rozwidlenia dróg: gminnej i dojazdowej, niedaleko domów p. Marszałków i p. Panków.
Ażurowy krzyż ustawiony jest na betonowym cokole. Jego całkowita wysokość wynosi 3 metry, a szerokość ramion około 0,8 metra. Z rozmowy z p. Stanisławem Marszałkiem dowiedzieliśmy się, że krzyż powstał w latach 90-tych XX wieku z inicjatywy śp. Zdzisława Sowiźrała, Bronisława Panka, Stanisława Marszałka i śp. Józefa Witkowskiego, który uratował go od zniszczenia ze składowiska złomu podczas pracy na delegacji w Komańczy, a następnie własnoręcznie odnowił obiekt. Dodatkowo dowiedzieliśmy się też, że krzyż stoi w miejscu, gdzie niegdyś rosła pomnikowych rozmiarów lipa drobnolistną i pod którą spotykała się okoliczna młodzież. Niestety właścicielowi posesji nie podobał się ciągły gwar oraz głośne, nocne rozmowy i podjął zamiar ścięcia sędziwego drzewa. Po latach na pamiątkę tych spotkań, pełni sentymentu sąsiedzi zamontowali tam ów krzyż przywieziony z Komańczy (pogranicze Beskidu Niskiego i Bieszczadów) i posadzili brzozę płaczącą. Obiekt wykonany jest z metalowych elementów spojonych ze sobą. Na krzyżu zawieszona jest żeliwna pasyjka z Jezusem Ukrzyżowanym oraz nieduży rozmiarowo napis INRI. Ulokowany jest na rozwidleniu dróg, a ponadto "skrywa" się pod bardzo urodziwą brzozą płaczącą, co dodaje mu dodatkowego uroku. Otoczenie schludne i zadbane, udekorowane kwiatami sztucznymi, roślinami skalnymi oraz krzewami bukszpanu. Dawniej opiekowała się nim śp. Genowefa Marszałek, a dzisiaj najbliżsi sąsiedzi. Cieszymy się dobrym stanem zachowania obiektu. To ważne by pielęgnować pamięć o miejscach i ludziach, którzy je tworzyli. Piękna, ażurowa struktury krzyża jest niepowtarzalna i jedyna w swoim rodzaju na terenie naszych bączalskich sołectw. |